Για να δεις τα υλικά πράγματα, πρέπει να είναι υγιείς οι σωματικοί οφθαλμοί σου. Για να γνωρίσεις τα νοερά πράγματα, πρέπει να είναι υγιείς οι οφθαλμοί της ψυχής σου, να έχεις δηλαδή φωτισμένη συνείδηση και διάκριση. Μόνο μ’ αυτή την προϋπόθεση θα εφαρμόζεις σωστά τις εντολές του Θεού «να φροντίζεις να ενεργείς απαρέγκλιτα “σύμφωνα με το σύνολο του νόμου που σου παρέδωσε ο δούλος μου, ο Μωυσής. Έτσι θα έχεις επιτυχία σε καθετί που θα επιχειρείς.» (Ιησ. Ναυή 1. 7). Διάκριση είναι η ικανότητα της ψυχής να διακρίνει αλάθητα σε κάθε περίπτωση το καλό από το κακό, το θείο θέλημα από τη δαιμονική απάτη.
Με τη διάκριση θα γνωρίσεις πότε και πως πρέπει να πολεμάς τα πάθη, πότε να υποχωρείς, πως να αντιμετωπίσεις νικηφόρα τις πανουργίες των δαιμόνων, πότε οι λογισμοί σου προέρχονται από τον Θεό και πότε από τους δαίμονες. Αυτή τη νοερή αίσθηση την αποκτούν μόνο όσοι έχουν καθαρή καρδιά και καθαρό σώμα, αμόλυντη συνείδηση και αμόλυντες αισθήσεις.
Η συνείδηση σου είναι η φωνή και ο έλεγχος του φύλακος αγγέλου, που σου έστειλε ο Θεός στο άγιο Βάπτισμα. Και λέω η φωνή του φύλακος αγγέλου, γιατί δεν τολμώ να πω ότι συνείδηση είναι η ίδια η φωνή του Αγίου Πνεύματος μέσα σου.
Η συνείδηση σου θα φωτισθεί και η διάκριση σου θα καλλιεργηθεί και θ’ αναπτυχθεί μόνο με τον αγώνα για την απαλλαγή από τα πάθη. Όσο καθαρίζεσαι από τον ρύπο των παθών, τόσο η συνείδηση σου θα φωτίζεται· και όσο φωτίζεται η συνείδηση, τόσο θα τελειοποιείται η διάκριση και όσο τελειοποιείται η διάκρισης, τόσο πιο αποτελεσματικός και καρποφόρος θα γίνεται ο αγώνας σου κατά των παθών.
Πως θα το κατορθώσεις αυτό; α. γύμνωσε τον νου σου από το δικό σου θέλημα και γνώμη και β. κατάφευγε στον Κύριο για να σου δίνη λύση σε κάθε περίσταση.
«Μάθε μου, Κύριε, το δρόμο που πρέπει να πορεύομαι, … Δίδαξέ με να κάνω αυτό που θέλεις, γιατί ο Θεός μου είσ’ εσύ· » (Ψαλμ. 142. 8, 10) λέει ο προφήτης και βασιλιάς Δαυίδ.
Η φωνή της συνειδήσεως ενισχύεται από τη μελέτη των θείων Γραφών, των αγίων, της Εκκλησίας και του πνευματικού σου.
Ο νους είναι βασιλιάς και επίσκοπος των επιθυμιών και των παθών. Μπορεί να επιβληθεί σε αυτά με σύνεση και διάκριση. Γι’ αυτό υπάκουε πάντα στον λογικό νου και όχι στα άλογα πάθη. Αν ο νους τυφλωθεί τότε η ψυχή είναι τυφλή και παρασύρεται από τα πάθη. «αν τυφλός οδηγεί τυφλό τότε και οι δυο θα πέσουν στον γκρεμό» (Ματθ. 15. 14).
Αν θέλεις εσωτερική γαλήνη και ψυχική υγεία στη γη και αιώνια μακαριότητα στον ουρανό, τότε κυβέρνησε τα πάθη σου, κάνοντας υπακοή στη φωνή της συνειδήσεώς σου. Αν δεν υπακούς τη συνείδησή σου τότε νιώσεις βάρος, πικρία και έλεγχο στη ζωή αυτή, και αιώνια κόλαση στην άλλη.
Στρέψε την προσοχή σου στον Θεό. Η σάρκα γρήγορα θα φθαρεί, η επιθυμία θα μαραθεί, μόνο η ψυχή θα ζήσει αιώνια. «Ό,τι σπέρνει ο άνθρωπος, αυτό θα θερίσει. Όποιος σπέρνει στον αγρό των αμαρτωλών επιθυμιών του, θα θερίσει από εκεί ως καρπό την καταστροφή. Όποιος όμως σπέρνει στον αγρό του Πνεύματος, αυτός θα θερίσει ως καρπό του Πνεύματος την αιώνια ζωή. ». (Γαλ. 6. 7-8).
